Achteruit varen met een schip kan vrij lastig zijn. Er komt geen schroefwater langs het roer, waardoor je minder goed kan sturen en het wieleffect is sterk. Bovendien heeft de wind vrij spel met het voorschip

Een langer stuk achteruit varen

Als je in een smalle vaart niet kan draaien en gedwongen bent een langer stuk achteruit te varen, zorgt het wieleffect er voor dat je niet recht achteruit gaat. Het achterschip heeft de neiging om opzij te gaan waardoor je in een flauwe bocht vaart. Daar moet je voor corrigeren en dat doe je als volgt:

In dit voorbeeld heeft het schip een linkse schroef, waardoor bij achteruit varen het wieleffect naar rechts optreed.

• Begin ongeveer in het midden van het vaarwater en geef gas achteruit.

• Probeer het wieleffect te verminderen door tegen te sturen met het roer

• Wanneer je door het wieleffect de oever met het achterschip nadert, breng je het roer naar de andere kant en geef gas vooruit om weer evenwijdig aan het vaarwater te komen

• Geef weer gas achteruit en draai het roer opnieuw tegen de schroefwerking in

• Herhaal deze stappen net zolang totdat je voldoende achteruit bent gevaren

Achteruit varen met wind

Achteruit varen met wind kan heel lastig zijn omdat het voorschip door de wind wordt weggeduwd. Dat komt omdat je alleen achter bij de schroef 'grip' in het water hebt.

Er zijn globaal drie situaties mogelijk:

• De wind komt (bijna) recht van voren. Het lastige is dat je niet precies weet of het voorschip naar links of naar rechts zal gaan.

Je kan enige controle over het voorschip krijgen door vanaf het voorschip een lijn op de wal te houden die je meeviert tijdens het achteruit varen. Die lijn houd je vast als het voorschip dreigt de verkeerde kant op te gaan. Het schip gaat dan vanzelf evenwijdig aan de wind in deze lijn 'hangen'. Deze manoeuvre is handig bij het verlaten van een box of als je tussen twee schepen ligt.

• De wind komt van opzij. Het voorschip zal vanzelf door de wind opzij worden gezet, net zolang totdat het schip met de 'kont' naar achteren evenwijdig aan de wind ligt. Dit kan vervelend zijn als er weinig ruimte is om te manoeuvreren en er gevaar bestaat om tegen de kant of andere schepen aan te komen.   

• Als de wind van achter komt is het juist heel makkelijk om achteruit te varen want je blijft vanzelf min of meer evenwijdig aan de wind. Als je een langer stuk achteruit wilt varen is het ideaal als de wind van achteren komt want het wieleffect zal minder invloed op de vaarrichting van je schip hebben.

Let er op dat je draaicirkel groter wordt als je de wind van achteren hebt of als de wind van opzij komt terwijl je tegen de wind in gaat draaien.
Als de wind van voren komt en je zet vervolgens een draai in, zal je draaicirkel juist kleiner dan normaal zijn.